De nobrainer van deze ronde is dat de grootste nadruk in de BA2020 moet komen te liggen op ethiek. “De deelnemers moeten echt worden doordrenkt van een bepaald ethisch besef,” zegt Streep. “Dat is onze common ground. Daarin is geen onderscheid tussen aanbieders.”

Waar ook iedereen - de NOvA, de LFS, de Brauwerij en uitvoeringsorganisatie Dialogue – het over eens is, is dat basisvaardigheden, als het voeren van procedures, het horen van getuigen, onderhandelen of het schrijven van een fatsoenlijke pleitnota, moeten worden getraind. Maar de verplichting om bepaalde cognitieve vakken als burgerlijk recht of bestuursrecht te onderwijzen, wordt in de BA2020 losgelaten: die belangrijke slag hebben de grote kantoren gewonnen. “Nu dat keurslijf wegvalt krijgen we meer ruimte voor cognitieve vakken als effectenrecht, medezeggenschapsrecht, mededingingsrecht, financieel toezichtrecht en belastingrecht; vakken die wezenlijk zijn voor onze kantoren. Die vakken gebruiken wij als drager voor het aanleren van de vaardigheden.”

De manier waarop dat bij de LFS gebeurt is wel anders dan in de gewone beroepsopleiding. “Met hoorcolleges zijn we al een tijdje gestopt, en ook de werkgroepen zien er anders uit. We gaan toe naar groepen van tien tot vijftien man die samen aan een casus werken. Op die manier zorg je dat mensen, in plaats van achterover te hangen in een zaaltje waar iemand een PowerPoint op ze afvuurt, zélf met de materie aan de slag moeten. Uit onderzoek blijkt dat dat veel beter beklijft.”

De praktische uitwerking in het gemengde traject gebeurt tijdens twee moot courts: één halverwege, en één aan het eind van de tweejarige opleiding. Zo’n moot court kan een simulatie zijn van een echte rechtszaak, of van een complexe onderhandeling waarin de deelnemers tot een schikking of bindend advies moeten komen.

Dat ‘gewone’ stagiairs en LFS’ers daarbij door elkaar heen lopen heeft grote voordelen, vindt Streep. “Het is een intervisie-achtige setting waarin je praat over ethiek: waarom je dingen wel of niet doet. Heel leerzaam, omdat je, ook als je op jouw kantoor een bepaalde lijn aangeleerd krijgt, door je medestagiairs op een heel ander spoor gezet kunt worden. Er zijn bijvoorbeeld kantoren met een compliance-afdeling waar iedere cliënt, of potentiële cliënt, wordt gescreend. En sommige kantoren weigeren principieel cliënten uit bepaalde landen omdat ze zeggen: de kans dat daarmee iets mis is, dat er corruptie in het spel is of dat er problemen met mensenrechten zijn, is gewoon te groot. Mensen van andere kantoren vinden dat misschien belachelijk, want hoe zit het dan met die goedwillenden uit die landen die juist behoefte hebben aan een kantoor dat voor hen opkomt?”

Zo’n spiegeleffect, waarbij de leerwinst van stagiairs terugslaat op het héle kantoor, ziet ook de NOvA wel zitten. In de BA2020 zal de patroon meer bij de opleiding worden betrokken, al is de precieze invulling nog niet duidelijk. Hetzelfde geldt voor een ander aspect dat aandacht krijgt in de BA2020: digitale vaardigheden en inzicht in Artificial Intelligence (AI).

In het eerste zijn stagiairs vermoedelijk al een stuk verder dan hun patroons. Het laatste is in de advocatuur sterk in opkomst en beide hebben volgens Streep een dermate dwingende ethische component dat je je kunt afvragen of je dat alleen in de Beroepsopleiding moet gieten. “Op de universiteit leren studenten al om te gaan met zoekmachines, want daar zitten haken en ogen aan. Wie levert de input voor die algoritmes? Stel, je toetst een zoekterm in en de zoekmachine haalt een aantal vitale arresten er niet uit: wie is dan verantwoordelijk? Of wat gebeurt er als je Watson gebruikt (de computer die in de VS ook als advocaat wordt ingezet): leg je die langs dezelfde lat van aansprakelijkheid en tuchtrecht als de advocaat? Hoe ga je om met built-in bias, zoals gebeurde bij een hypotheekverstrekker in de VS, waarbij bleek dat zwarte mannen uit een bepaalde wijk geen hypotheek kregen, omdat die wijk als negatieve factor was ingebouwd in het algoritme?”

Volgens Streep zijn ze hier in de VS veel verder mee, daar moet je in de rechtenopleiding verplicht het vak ‘Digitale aspecten van de juristerij’ volgen. “In de VS moet je tech-savvy zijn. Maar hier hebben we dat nog helemaal niet. Ik vind dat iets wat de beroepsorganisatie in de volle breedte moet zien. Moet je niet júist ook oudere advocaten bewust maken van dit soort dingen? Je kan niet alles op de jonge generatie leggen, je moet het ook zelf tot je nemen.”

Of de BA2020 ook werkelijk betere advocaten zal afleveren is nog ongewis. Sterker: of de BA2014 betere advocaten afleverde dan die ervoor, en waarom dan, weten we ook niet, want dat is niet serieus onderzocht. Moedig voorwaarts, is het devies. Streep: “De oprichter van de LFS, Steven Schuit, zei al: ‘Zwemmen leer je in het zwembad, niet langs de kant.’ Dat hebben wij ook steeds gezegd in de gesprekken met de NOvA: het allerbelangrijkste deel van de vorming van een jonge advocaat vindt plaats op het kantoor. Het is natuurlijk een illusie om te denken dat je alles wat je als advocaat nodig hebt, in twee jaar kunt duwen. Ga maar eens terug naar je eigen, allereerste begin: wat wist je toen en wat kon je toen? Van daaruit start je. En heel veel dingen beginnen natuurlijk al thuis. Ik geloof dat Pitlo ooit zei: Je kunt het hele Burgerlijk Wetboek samenvatten met: ‘Gedraag je nou eens fatsoenlijk.’”